Goiz freskoa zen eta zeruan altxatu nahi ez zuten hodei zurixkek zirauten. Autobusa beste behin Urigoitin pausatu zen, Orozko herriak mendian gora duen auzo txiki eta isolatuan. Aurretik ezagutzen nuen, Itxinako sarrerarako bidean abiatu baikinen urte batzuk lehenagoko goiz euritsu eta goibel batean.

Antolatutako ibilaldia ederra baino ederragoa zen, eta Atxulaorreko begiaz aparte, bertako leizeak eta kobazuloak, Supelegorrekoa barne, eta bere osotasunean Itxinako mazizoaren paisaia karstiko kaotikoa berriz bisitatuko genuen.

Autobusetik irten eta taldea baturik atera zen… halere ohi bezala, batzuk erritmo azkarrago bati heldu zioten eta berehala aldentzen hasi ziren. Itxinaren aurreko zelaiak, elorriz zedarriztatutako bideak, mazizoaren aitzindari gisa zutik jarritako Atxak… eta beste behin ere Atxulaorreko begia… bertatik ere sartuko ginen egun hartan. Eta urduri antzean nindoan aldapa gora, begiak betidanik erakarri bainau Itxinako labirinto magikoaren ate gisa. Izan ere, Naturak eragindako formazio harrigarria da eta jentilek zizelaturiko zuloak balira edo begiaren erdian Mari, Basajauna, Zezengorri edo laminen bat agertuko balitzaizkio bezala alde guztietatik magia dario.

Bidean, artzain batekin egin genuen topo. Artaldea gorantz zeraman, Pagomakurreko bazkalekuen bila; bidean ardiak isilik, bospasei urrats eman eta belarra bazkatzeari ekiten zioten. Beste bospasei urrats… hurrengo belar-izpiren bila… Horren ondorioz, artaldea nahikoa motel ari zen goranzko bidean. Elkarri agur egin eta hitz batzuk tartekatzeko aukera izan nuen:

— Egunon...

— Baita zuri ere - erantzun zidan.

— Ez da egun makala, goiz freskoa bada ere, ondo buelta bat emateko, e?

— Bai, nongoak zarete?

— Urretxu-Zumarragakoak. Gipuzkoatik etorriak… Bergaratik hurbil bizi gara.

— Bai, ezagutzen dut… -erantzun zidan.

— Mendi taldeak antolatutako ibilaldia dugu. Gaurkoan berriz Itxinara etorri gara. Asko gustatzen zait niri Itxina, paraje itxia… ni, espresuki, ez dakit zenbat urte-edo hemendik pasatu ez naizela…

— Maitasun handiegirik ez diozu izan, bada… - ihardetsi zidan bat-batean, aurpegi serioa jarriz.

Artzainaren erantzunaren aurrean, mutu geratu nintzen.

Eguna amaitu zen, eta taldea pozik itzuli zen etxera mendira egindako txangoaren ostean. Batzuentzako toki berria lehendabiziko aldiz ezagutzea izango zen; nik ere ikasitako zerbait berri ere banekarren.